بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟

شاید شما هم کنجکاو شده باشید که بالاخره بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ به خصوص که امروزه اکثر استان‌های ایران زیر کشت زعفران هستند.

سوالی که پیش می‌آید این است که اصولا چه فاکتورهایی تعیین کننده کیفیت زعفران هستند؟ چه شرایط آب‌وهوای برای رشد زعفران مناسب است؟

ما در این مقاله از وبلاگ دیبا زعفران تصمیم گرفتیم به این سوالات پاسخ دهیم. اگر شما هم علاقمند هستید پاسخ این سوال را بدانید، تا انتهای این مطلب را مطالعه کنید.

تاریخچه کاشت زعفران در ایران و جهان

قبل از پاسخ به این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ بهتر است با تاریخچه این ادویه سرخ آشنا شوید.

زعفران به طلای سرخ کویر معروف است. زیرا خاستگاه آن فلات ایران است و ارزش بسیار بالاتر از طلا دارد.

این ادویه همیشه در تاریخ به خصوص از دوران هخامنشیان، به عنوان یک کالای لوکس و گران‌قیمت شناخته شده است. به طوری که مردم هنگام ورود پادشاهان، با ریختن گل زعفران از آن‌ها استقبال می‌کردند.

امروزه نیز زعفران ایرانی در جهان بسیار معروف است. تقریبا ۸۵ تا ۹۳ درصد زعفران جهان، در ایران تولید می‌شود. نکته جالب اینجاست که بسیاری از زعفران‌هایی که تحت نام کشورهای دیگر توزیع می‌شود، در ایران تولید شده است.

زرپران (گلی با پرهایی مانند زر) در ایران قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال دارد. بنابراین ایران را می‌توان مهد زعفران جهان دانست.

حتی برخلاف این که بسیاری معتقدند کلمه زعفران از نامی عربی گرفته شده است، ریشه نام آن ایرانی است و در بیشتر منابع عربی به نام فارسی آن اشاره شده است.

شواهد تاریخی نشان می‌دهد که برای نقاشی در غارهایی که قدمت آن به ۵۰۰۰۰ سال پیش در ایران می‌رسد، از رنگدانه‌های زعفران استفاده شده است.

در ایران باستان، زعفران در اصفهان و خراسان کشت می‌شده است و از رشته‌هایش در بافت فرش‌های سلطنتی و کفن‌های تشییع جنازه که قدمت آن‌ها به قرن دهم قبل از میلاد می‌رسد، استفاده شده است.

زعفران در روم باستان

این گیاه بسیار مورد علاقه اسکندر مقدونی بود و آن را به آب حمام خود اضافه می‌کرد. زیرا متوجه شده بود که این ادویه دارویی باعث می‌شود زخم‌هایی که در جنگ‌ها برمی‌داشت، زودتر ترمیم شوند.

نیروهایش در طول لشکرکشی‌های آسیایی از زعفران برای درست کردن چای و برنج زعفرانی استفاده می‌کردند و در نهایت توسط همین سربازان، زعفران وارد ترکیه و یونان شد.

زعفران در چین و عربستان

بعد از حمله مغول‌ها به ایران، آن‌ها نیز با این گیاه و خواص  آشنا شدند و از این طریق زعفران از ایران وارد چین شد و جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی چینی پیدا کرد.

در دوران معاویه نیز، اولین کاشت زعفران توسط زعفران زارهای ایرانی تبعید شده در شام انجام شد و بدین ترتیب زعفران به شمال آفریقا و اسپانیا (اندلس باستان) رسید.

دوران بعد از اسلام

بعد از اسلام به خصوص در دوره ساسانیان، در شهر قم کاشت زعفران نیز انجام شد و در آن زمان زعفران قم بسیار مشهور شد.

امروزه می‌توان گفت تقریبا بیشتر استان‌های کشور زعفران خیز هستند. بعد از استان‌های خراسان، استان‌های اصفهان، فارس، سمنان، مازندران، استان‌های پهنه زاگرس مانند لرستان، همدان و حتی مناطق کم باران و دور از ساحل استان گیلان اکنون زیر کشت زعفران هستند.

بنابراین برای یافتن جواب این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است باید شرایط آب‌وهوایی و خاک محل کشت را نیز در نظر بگیریم.

چه فاکتورهایی تعیین کننده کیفیت زعفران است؟

برای جواب این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ بهتر است اول بدانیم که چه فاکتورهایی روی کیفیت این ادویه تاثیرگذار هستند. برای دانستن پاسخ این سوال هم باید اول با مشخصات فیزیکی و مواد شیمیایی زعفران آشنا شویم.

ادویه سرخ از خشک شدن رشته‌های قرمز رنگ وسط گل زعفران به دست می‌آید. این رشته‌ها شامل کلاله (سر قرمز رنگ) و خامه (انتهای زرد رنگ) هستند.

با توجه به محل چیده شده رشته‌‌ها، زعفران انواع مختلفی دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

به هر حال نداشتن خامه یکی از فاکتورهای تعیین کننده کیفیت زعفران است.

زیرا هر چقدر خامه کمتر باشد، قدرت رنگ‌دهی زعفران بالاتر است.

باکیفیت‌ترین و گران‌ترین زعفران‌ها، انواعی هستند که هیچ‌گونه خامه‌ای ندارند.

همچنین درصد مواد شیمیایی زعفران که عامل رنگ و عطر آن هستند، تعیین کننده کیفیت زعفران است.

مهم‌ترین ترکیبات این گیاه شامل کروسین (عامل رنگ قرمز) و سافرانال (عامل عطر ادویه) هستند. هر چقدر میزان آن‌ها بیشتر باشد، کیفیت زعفران بالاتر است.

موارد دیگری هم در کیفیت زعفران تاثیرگذارند. مانند نداشتن ترکیبات اضافه مانند گردوخاک و خاکستر، ضخامت و طول رشته‌ها، صاف بودن نخ‌ها، خرد نشدن و زمان چیده شدن گل زعفران (کیفیت این ادویه زمانی که در حالت غنچه چیده شود، بالاتر است) و غیره.

چرا زعفران ایرانی، بهترین کیفیت را دارد؟

برای پاسخ به این سوال، باید اول بدانیم بهترین شرایط برای رشد زعفران چیست؟ گیاه “Crocus sativus” یا کروکوس زعفرانی برای رشد به آب‌وهوایی با زمستانی ملایم و تابستانی گرم و خشک نیاز دارد.

این گیاه در مناطقی که تابستان‌های پرباران و مرطوب (مانند شمال ایران) و بسیار گرم و شرجی (مانند جنوب ایران) دارند، رشد نمی‌کند.

همچنین مناطقی که زمستان‌‌های بسیار سرد در حد یخبندان دارند، برای رشد پیازهای زعفران مناسب نیستند.

از طرفی خاک منطقه باید زهکشی خوب با “PH” بین ۶.۵ تا ۷.۵ داشته باشد. مناطقی که خاکی شور و پر از سنگ‌ریزه دارند، برای رشد گیاه مناسب نیستند. بهترین خاک برای بنه‌های زعفران، خاک لومی-شنی است.

نکته‌ای که در رابطه با این گیاه جالب است، تاثیر بسیار زیاد آب‌وهوا و خاک بر کیفیت محصول نهایی است. یعنی اگر شما پیازهای زعفرانی با کیفیت و وزن مشابه را در شهرهای مختلف ایران بکارید، پیازی که در خاک و آب‌وهوای مناسب‌تری رشد کرده، محصول بهتری تولید می‌کند.

نکته جالب بعدی این است که هر چقدر طول دوره زمستان در آن منطقه بیشتر باشد، رشته‌های نهایی تولید شده ضخیم‌تر و باکیفیت‌تر خواهند بود.

در نتیجه در جواب این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ می‌توان به استان خراسان اشاره کرد.

آب‌وهوا و خاک استان‌های خراسان رضوی و جنوبی، مناسب‌ترین شرایط را برای رشد این گیاه فراهم کرده است. به همین خاطر است که زعفران‌های تولید شده در این استان‌های ایران، بهترین کیفیت را در جهان دارند.

اما اینکه دقیقا بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ باید به زعفران شهر قائن در استان خراسان جنوبی اشاره کرد.

بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟

بهترین زعفران ایرانی متعلق به شهر قائن است و اکثر مردم این شهر با دانشی که در زمینه کشت زعفران دارند، به پرورش و تجارت این ادویه گران‌بها مشغول هستند.

به گونه‌ای که قائن به عنوان پایتخت طلای سرخ معروف شده و اکنون زعفران قائنات خود یک برند جهانی است.

درست است که نوع خاک و شرایط آب‌وهوایی فاکتور مهمی در کیفیت زعفران محسوب می‌شود. اما نکته خاصی که از آن غافلیم دانش و تجربه کشاورزی است.

شهر قائن از نظر آب‌وهوا و خاک، بهترین شرایط را برای رشد پیاز زعفران دارد. همچنین کشاورزان این شهر، به لطف دانشی که از اجداد خود به ارث برده‌اند، توانسته‌اند با به‌کارگیری تکنیک‌هایی، بهترین و باکیفیت‌ترین زعفران جهان را تولید کنند.

استان همدان نیز در سال‌های اخیر زیر کشت زعفران رفته و توانسته درصد بالایی از زعفران باکیفیت ایرانی را تولید کند. بنابراین بعد از استان‌های خراسان، همدان از نظر کیفیت تولید در رتبه بعدی قرار دارد.

رتبه اول تولید زعفران را کدام شهر ایران دارد؟

در جواب این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است، به قائنات رسیدیم. اما بد نیست بدانید که شهر تربت حیدریه در استان خراسان رضوی، بالاترین آمار تولید زعفران در جهان را دارد.

نکته جالب اینجاست که طبق گفته برخی کشاورزان محلی، تکنیک کاشت زعفران از قائن وارد تربت حیدریه شده است.

بعد از تربت حیدریه، شهر گناباد نیز آمار بالایی در تولید زعفران کسب کرده است. در این شهر برای آبیاری از آب قنات استفاده می‌شود به همین خاطر عطر زعفران‌های تولید شده در این شهر بی‌نظیر است.

انواع زعفران ایرانی کدامند؟

بر اساس میزان خامه و کلاله، انواع زعفران عبارتند از:

۱. زعفران پوشال (کلاله کامل و ۱ تا ۳ میلی‌متر خامه)

این زعفران قیمت مناسب همراه با میران رنگ‌دهی قابل قبول دارد. درصد بالایی از خرید زعفران پوشال، به قصد مصارف خانگی و استفاده در صنایع غذایی انجام می‌شود.

۲. زعفران نگین (تنها شامل کلاله)

این زعفران به خاطر نداشتن خامه، میزان کروسین بالایی دارد، در نتیجه رنگ‌دهی بسیار خوبی دارد. این موضوع زعفران نگین را به یکی از گزینه‌های مطلوب برای صادرات تبدیل کرده است. البته بازار خرید زعفران نگین برای مصارف خانگی بسیار نیز پر رونق است.

۳. زعفران سوپر نگین (تنها شامل کلاله)

نحوه چیدن رشته‌ها در سوپر نگین همانند نگین است با این تفاوت که سوپر نگین کلاله‌های ضخیم‌تری نسبت به نگین دارد. در نتیجه باکیفیت‌ترین، زیباترین و گران‌ترین زعفران ایرانی است و اغلب برای صادرات از آن استفاده می‌شود. به همین خاطر آمار خرید زعفران سوپر نگین برای صادرات بسیار بالاست.

۴. زعفران سرگل (شامل سر رشته‌های کلاله)

سرگل یا زعفران تمام قرمز، از شکسته شدن سر کلاله بعد از خشک شدن رشته‌ها به وجود می‌آید. به همین خاطر زیبایی زعفران نگین و سوپر نگین را ندارد.

در نتیجه قیمتش اندکی از نگین پایین‌تر است. اما به خاطر نداشتن خامه و رنگ‌دهی بالا، جز انواع باکیفیت زعفران بوده و به خارج از کشور نیز صادر می‌شود.

نکته مهم در خرید زعفران سرگل، اطمینان از تقلبی نبودن آن است.

۵. زعفران ریشه (تنها شامل خامه)

خامه زعفران، سرشار از انواع ویتامین‌ها و مواد مفید برای سلامتی است. به همین خاطر میزان استفاده از زعفران ریشه در صنایع آرایشی، بهداشتی و دارویی بالا است.

شما هم می‌توانید برای بهره بردن از خواص دارویی و درمانی این گیاه، از زعفران ریشه استفاده کنید. برای خرید ریشه زعفران از دیبا زعفران کلیک کنید.

سخن نهایی

در این مقاله تلاش کردیم با بیان تاریخچه زعفران و عوامل موثر در کیفیت طلای سرخ، به این سوال پاسخ دهیم که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟

سپس در ادامه مقاله به این موضوع پرداختیم که به غیر از کیفیت و اندازه پیاز زعفران، فاکتورهای دیگری چون نوع خاک و شرایط آب‌وهوا، طول دوره‌های زمستانی و در نهایت تکنیک کشاورزی، روی کیفیت نهایی محصول بسیار تاثیرگذار هستند.

بنابراین در جواب این سوال که بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است، به شهر قائن رسیدیم.

حتی دیده شده که برخی فروشندگان، تحت عنوان زعفران قائن اقدام به فروش زعفران خود می‌نمایند.

به هر حال نکته مهم در زمینه خرید زعفران، یافتن فروشنده معتبر است تا محصولی با کیفیت و اصل داشته باشید. دیبا زعفران یکی از مراکز فروش زعفران بوده و در صورت خرید از ما با مناسب‌ترین قیمت، زعفرانی با کیفیت به دست شما می‌رسانیم.

به نظر شما بهترین زعفران ایران برای کدام شهر است؟ نظر خود را در کامنت‌ها با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید.